Geimtengingar – raunhæfur valkostur fyrir Ísland
Ísland þarf að horfa út fyrir hefðbundna sæstrengi
Ef bilun verður í sæstrengjunum sem tengja Ísland við umheiminn getur það haft alvarlegar afleiðingar fyrir samfélagið. Að mati Arnars S. Gunnarssonar, forstöðumanns öryggislausna hjá OK, er því mikilvægt að Ísland skoði nýjar leiðir til að tryggja stöðugleika og rekstraröryggi.
„Undanfarin ár hafa stjórnvöld unnið að sviðsmyndum og æfingum til að meta viðbragð við slíkum aðstæðum, þar sem áhersla hefur verið lögð á að tryggja lykilinnviði eins og heilbrigðisþjónustu og fjármálakerfi,“ segir Arnar. „En spurningin er hvort það sé nóg – og hvort almenn fyrirtæki séu nægilega undirbúin.“
Aukin áhersla á netöryggi og viðnámsþol
Á Íslandi eru um 85 þúsund fyrirtæki, og áætlað er að 3–4 þúsund þeirra falli undir væntanlega NIS2-tilskipun Evrópusambandsins, sem gerir kröfu um áhættumiðaða nálgun á netöryggi og rekstur.
„Þó stjórnvöld beri ábyrgð á grunnþjónustu þarf hver rekstraraðili að tryggja eigið öryggi,“ segir Arnar, sem hélt nýlega fyrirlestur um málið í Hörpu. „Forgangsröðun stjórnvalda beinist að lykilinnviðum, en rekstraröryggi einkafyrirtækja er ekki síður mikilvægt.“
Rafmagn og bandbreidd – tvöfalt álag fram undan
Umræðan um orkuþörf gagnavera og áhrif gervigreindar hefur verið áberandi, en minna hefur verið rætt um nettengingar. Arnar bendir á að þegar gervigreindarlíkön fara í almenna notkun muni þau krefjast bæði meiri bandbreiddar og lægri svartíma en áður – á sama tíma og tækniframfarir í sæstrengjum hafa staðið í stað.
„Við stöndum frammi fyrir róttækri breytingu á því hvernig netþjónusta er seld,“ segir hann. „Framtíðin gæti falist í því að fyrirtæki kaupi ekki lengur bandvídd heldur svartíma og forgang á gagnaflutningi – og þar gæti Ísland lent aftarlega ef við fylgjum ekki þróuninni.“
Tækifærin í geimnum
Þróun LEO-gervitungla (Low Earth Orbit) hefur gjörbreytt möguleikum á fjarskiptum. Eldflaugaskot eru orðin ódýrari, og nú er hægt að senda smátungl á braut fyrir brot af því sem áður kostaði.
„LEO-Cloud hugmyndin gerir það raunhæft að flytja bæði tengingar og gagnavinnslu upp í geiminn,“ útskýrir Arnar. „SpaceX hefur þegar tryggt sér réttindi til að nýta 5G tíðni fyrir beinar tengingar við gervitungl – án dýrra jarðneta.“
En til að nýta slíkar lausnir þarf jarðstöðvar til að taka á móti gögnum úr geimnum – og þar sér Arnar stór tækifæri fyrir Ísland.
„Gagnaver hér á landi búa þegar yfir nauðsynlegum innviðum til að byggja slíkar stöðvar. Erlend stórfyrirtæki eins og Google, Amazon og Microsoft hafa þegar byggt upp fjölda jarðstöðva og bjóða þær sem þjónustu – en Ísland er ekki enn hluti af því vistkerfi,“ segir hann.
Tími til að horfa út fyrir sæstrengina
Arnar segir að Íslendingar standi á tímamótum:
„Ef við ætlum að tryggja sjálfstæði okkar í fjarskiptum og skapa ný tækifæri fyrir nýsköpun, verðum við að horfa út fyrir hefðbundna sæstrengi. Geimtengingar geta orðið bæði öryggisnet og framtíðarkostur fyrir Ísland.“
Við hjá OK vinnum markvisst að því að hjálpa íslenskum fyrirtækjum að byggja upp öruggari, stöðugri og sjálfbærari innviði. Hafðu samband við teymið okkar ef þú vilt ræða netöryggi, viðnámsþol eða nýjar lausnir í fjarskiptum.
